CÂY THỊ

“Thị ơi thị rụng bị bà

Bà để bà ngửi chứ bà không ăn.”

Đây có lẽ là câu thoại vô cùng quen thuộc trong chuyện cổ tích Tấm Cám mà chắc hẳn ai trong chúng ta cũng biết. Thật vậy, mùi hương quyến rũ và ngọt ngào của thị khiến người ta không nỡ thưởng thức mà chỉ để “ngửi”. Nhưng cây thị có nguồn gốc, xuất xứ, cách trồng và chăm sóc như thế nào thì không nhiều người biết đến. Hôm nay Cây Ba Miền sẽ cung cấp thông tin cho bạn về cây thị qua bài viết dưới đây nhé!

I. Nguồn gốc của cây thị

• Xuất xứ: Cây thị có nguồn gốc ở Tây Nam Á và Đông Nam Châu Âu.
• Danh pháp: Diospyros decandra.
• Thuộc chi: Diospyros.
• Thuộc họ: Ebenaceae.
• Phân bố chủ yếu: Tại các vùng khí hậu nhiệt đới như Việt Nam, Thái Lan.

II. Đặc điểm của cây thị

1. Đặc điểm hình thái

1.1. Thân cây

Thị thuộc loại cây thân gỗ lâu năm, chiều cao trung bình của thân khoảng từ 5 – 6m, những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi có thể cao tới 20m. Thân có màu nâu đậm, xù xì, từ thân mọc ra những tán lá xum xuê tạo thành những bóng lớn có thể che mát. Chính vì những đặc tính trên mà hiện nay thị được trồng nhiều vừa để làm cây ăn quả, vừa có thể làm cây bóng mát trong nhà.

Thị là loại cây thân gỗ lâu năm

1.2. Lá

Lá thị mọc so le, phiến lá thuôn dài dần về phía đầu, chiều dài khoảng 5 – 8cm, chiều rộng từ 2 – 4cm. Mặt trên của lá màu xanh thẫm, mặt dưới hơi nhám, màu nhạt hơn. Mỗi chiếc lá có những đường gân nhạt, đối xứng 2 bên. Trên bề mặt lá có một lớp lông mỏng, cuống lá dài từ 6 – 9mm.

1.3. Hoa

Hoa thị là loài hoa đa tính, mọc thành chùm màu trắng. Đài hợp ở gốc 4 răng, chứa 8 – 14 nhị, nhuỵ có 2 vòi. Mỗi cuống hoa bao gồm từ 3 – 6 khóm. Vào độ tháng 4, tháng 5 âm lịch là bắt đầu mùa trổ hoa. Hương hoa thoang thoảng, nhẹ nhàng, càng đến gần lại càng nồng nàn dễ chịu. Mùi hương hoa không gắt nhưng vương lại rất đậm. Đối với những thế hệ 9x, đây được coi là mùi của thân thương, mùi của kỉ niệm tuổi thơ.

Hoa thị có mùi thơm thoang thoảng

1.4. Quả

Quả thị có hình tròn, hơi dẹt, đáy bằng, đường kính từ 3 – 5cm. Khi non có màu xanh đậm rồi chuyển dần sang màu vàng ươm đẹp mắt khi chín. Bên trong quả có 6 – 8 ngăn hay còn gọi là múi. Quả thị có mùi thơm mát khi vừa chín tới, vỏ bên ngoài chứa một lượng ít tinh dầu, mùi gần giống mùi ester valeric. Hương thơm này có tác dụng trấn tĩnh, giảm căng thẳng đầu óc, thư giãn tuyệt vời.

Thời gian đậu quả thường vào cuối mùa hè và kéo dài đến hết mùa thu. Ngày trước quả thị như một món quà vô giá mà mỗi sáng tinh mơ, đứa trẻ con nào cũng dậy thật sớm để đi “mót” thị. Vị ngọt của quả rất đặc biệt, phần ruột ăn bùi, ngon mát, là món ăn vặt yêu thích của nhiều người ngày xưa.

Quả thị khi chín có vị ngọt bùi

1.5. Hạt

Hạt thị rất cứng, dẹp, gần giống như hạt mít nhưng nhỏ hơn. Mỗi hạt chỉ dài từ 3cm, có phôi sừng bên ngoài. Bên ngoài màu nâu đậm, bên trong lớp vỏ màu trắng ngọc. Bọn trẻ ở quê thường cạo sạch lớp vỏ màu nâu chát bên ngoài, sau đó cắm que tăm để tạo thành những cây kẹo mút hết sức ngon và độc đáo.

2. Đặc điểm sinh trưởng

–  Thị là loại cây ưa sáng, có thể phát triển trong điều kiện bóng râm nhưng sẽ không cho ra nhiều trái.

–  Cây thị có thể chịu được nóng và hạn, rất dễ bị chết vì ngập úng nên khi trồng cần chú ý trồng trên những vùng đất cao, thoát nước tốt.

–  Thị phát triển tốt nhất trong loại đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng. Không trồng được ở những nơi đất bị nhiễm mặn, phèn hoặc đất kiềm.

Thị là loài cây ưa sáng

III. Công dụng của cây thị

1. Tạo bóng mát

Quả thị thơm có tiếng nên thường được trồng trong vườn làm bóng mát. Do thị thuộc loại cây thân gỗ lâu năm nên được rất nhiều người ưa chuộng trồng ở sân nhà hoặc sau nhà. Những tán lá xum xuê tạo thành bóng che mát cả một góc trời.

Đây còn là nơi vui chơi yêu thích của trẻ con. Bên cạnh đó, các cành lá còn giúp thanh lọc không khí, giảm thiểu ô nhiễm, khói bụi. Hiện nay, đã có rất nhiều công trình, khu đô thị chọn cây thị để trồng làm cảnh quan.

Cây thị toả bóng mát tuyệt vời

2. Trang trí nhà cửa, làm cây bonsai

Trên thị trường ngày nay đã có rất nhiều dân chơi cây cảnh thứ thiệt nhân giống và lai tạo cây thị thành những cây bonsai để trang trí nhà cửa. Không chỉ bởi mùi hương đặc biệt mà nó mang lại, mà còn tạo nên sự độc đáo, khẳng định gu thẩm mỹ xứng tầm của gia chủ. 

Các cây thị con thường được uốn nắn từ nhỏ bằng bàn tay khéo léo của người trồng cây, tạo thành những thế cây độc lạ, kết hợp với hòn non bộ tạo nên khung cảnh vô cùng nên thơ cho ngôi nhà của bạn.

Cây thị bonsai vô cùng độc đáo

3. Làm thuốc chữa bệnh

–  Theo dân gian xưa, lá thị được dùng phổ biến để điều trị chứng táo bón, đầy bụng, khó tiêu. Dùng lá thị tươi giã đắp giúp làm giảm mụn nhọt. Đông y sử dụng rất nhiều bộ phận của cây thị để làm thuốc chữa bệnh như hạ sốt, ngộ độc, nôn mửa, mẩn ngứa, dị ứng,… Ngoài ra, các thành phần khác như vỏ, hạt, rễ cũng được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền Phương Đông.

–  Theo các chuyên gia khoa học, hạt thị khi ngâm với trà để uống có khả năng chống lão hoá, giúp da luôn căng mịn, tràn đầy sức sống. Từ thời xa xưa, đây được coi như một bài thuốc giúp gìn giữ tuổi thanh xuân.

IV. Cách trồng và chăm sóc cây thị

1. Cách trồng

–  Cây thị chủ yếu được nhân giống và trồng bằng phương pháp gieo hạt. Hạt của quả được chọn phải từ cây khoẻ mạnh, không sâu bệnh và phát triển tốt. Ở giai đoạn đầu, cây phát triển rất chậm, có thể mất từ 2 – 3 năm thì cây mới cao lên 1m.

–  Thời điểm trồng cây thích hợp nhất là vào mùa mưa, khoảng đầu tháng 1 – tháng 2 âm lịch. Trước khi gieo hạt cần xử lý hố trồng bằng vôi hoặc phân chuồng hoai mục giúp khử khuẩn và phòng trừ sâu bệnh.

2. Cách chăm sóc

–  Tưới nước: Vào mùa hè cần thường xuyên tưới nước cho cây tránh tình trạng cây chết do khô hạn. Thời điểm tưới thích hợp nhất là vào sáng sớm hoặc chiều tối. Như đã nói đặc điểm sinh trưởng ở trên, cây thị dễ chết khi bị ngập úng, nên vào mùa mưa cần chú ý lượng nước để thoát ra. Trồng cây ở những mô đất cao, thoát nước tốt.

–  Bón phân: Cây thị không cần chăm sóc quá nhiều, tuy nhiên bạn nên bón thêm phân vào thời kỳ cây bắt đầu ra hoa, đậu quả.

–  Phòng trừ sâu bệnh: Giống như tất cả các loại cây khác, thị cũng bị các loại sâu bệnh gây hại. Các loại sâu phổ biến trên cây thị có thể là rệp, muội sống tụ tập trên bề mặt lá, sâu xanh hoặc sâu khoang. Trong trường hợp này, bạn có thể mua các loại thuốc sâu để phun trừ bệnh cho cây.

V. Ý nghĩa của cây thị

Cây thị mang ý nghĩa tâm linh nên thường được trồng nhiều trước các ngôi chùa, đình và đền. Theo dân gian, thị giúp xua đuổi tà khí, trấn trạch nhà cửa, mang lại lộc lá cho ngôi nhà. Tuy nhiên, do loài cây này cần diện tích lớn nên nó thường ít được trồng trong nhà, mà được trồng ở những khu vực rộng rãi.

Cây thị thường được trồng trước chùa, đền

VI. Có nên trồng cây thị ở trước nhà không?

Theo phong thuỷ, không nên trồng những cây to lớn như cây thị, cây đa trước cửa nhà nếu không có diện tích rộng. Bởi cành lá của cây quá xanh tốt và nhiều sẽ ngăn cản các luồng dưỡng khí vào nhà, gây mất cân bằng âm dương, ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như công danh của gia chủ.

Trường hợp nhà bạn là biệt thự có sân vườn rộng, bạn có thể trồng những cây thị bonsai và phải đảm bảo rằng các cành, lá không được che chắn hết các cửa sổ trong nhà. Bên cạnh đó, thường xuyên cắt tỉa những cành rậm rạp, hư hỏng. Không nên trồng cây thị trước nhà, vừa không tốt vừa đảm bảo an toàn cho ngôi nhà trong mùa mưa bão. Bởi những cành cây rậm rạp sẽ gây nguy hiểm cho mọi người khi bị gãy rụng.

Trên đây là thông tin về cây thị mà Cây Ba Miền cung cấp cho bạn đọc. Nếu bạn quan tâm về các loại cây ăn quả, cây công trình, cây bóng mát,… hãy liên hệ ngay với chúng tôi  0961 486 620 để được tư vấn miễn phí!