Kỹ thuật bứng cây và dưỡng ủ cây mới bứng: Bí quyết giúp cây công trình sống 100% khi trồng mới

Kỹ thuật bứng cây và dưỡng ủ cây mới bứng: Bí quyết giúp cây công trình sống 100% khi trồng mới

Với hơn 10 năm kinh nghiệm cung cấp cây công trình và thi công mảng xanh, Cây Ba Miền hiểu rằng sự sống của cây phụ thuộc phần lớn vào cách xử lý bộ rễ ngay từ lúc còn ở vườn ươm. Bài viết này sẽ chia sẻ tường tận kỹ thuật dưỡng ủ cây mới bứng và các kỹ thuật xử lý bầu đất chuẩn mức mà chúng tôi đang áp dụng, để đảm bảo tỷ lệ sống trên 95% cho mọi dự án.

Tại sao phải dưỡng ủ cây công trình trước khi trồng?

Khi bạn tìm mua cây xanh công trình tại Cây Ba Miền, chúng tôi không chỉ phân loại sản phẩm theo kích thước, chủng lại mà còn theo tình trạng bầu cây. Theo đó, sẽ có hai loại sản phẩm là: cây đánh thẳng (bứng nóng) và cây dâm ủ (cây đã được thuần dưỡng). Sự khác biệt của hai loại sản phẩm này chính là yếu tố quyết định “sống còn” cho mỗi dự án kiến tạo mảng xanh.

Cây công trình đánh thẳng và đã dưỡng ủ kỹ
Vườn công trình quy mô lớn, có sẵn cây đánh thẳng và cây đã dâm ủ

Bạn hãy tưởng tượng, một cây xanh đang phát triển bình thường thì bị đào lên. Thông thường, khi bứng chúng ta sẽ phải loại bỏ từ 50 –  80% hệ rễ của nó để tạo bầu đất, tiện cho việc bốc xếp, di chuyển. Đối với cây công trình (đặc biệt là cây thân gỗ lớn) đây là một cú sốc sinh học cực lớn. Và việc phân loại cây đánh thẳng và cây dưỡng ủ dựa vào việc chúng ta xử lý “cú sốc” này cho cây.

Cây công trình đánh thẳng

Là những cây chúng ta đánh lên khỏi mặt đất, bọc bầu cẩn thận và vận chuyển ngay đến chân công trình để trồng. Lúc này, các vết cắt ở bộ rễ chưa lành, cây gần như mất khả năng hút nước và chất dinh dưỡng. Nếu trồng cây vào thời điểm nắng gắt hoặc tưới nước không đúng cách, khả năng cây bị chết là rất lớn. Tỷ lệ rủi ro thường là 50/50.

Tại nhà vườn Cây Ba Miền, khi đánh bầu với những loại cây rễ cọc, thợ vườn sẽ tiến hành xử lý những tổn thương (vết vắt) bằng cách bôi keo liền sẹo hoặc vôi để rễ nhanh phục hồi, tránh nấm bệnh tấn công. Tuy nhiên, tỷ lệ sống cũng chỉ có thể đạt từ 70 – 75%.

Bứng thẳng cây công trình số lượng lớn, đường kính gốc 10cm
Bàng Đài Loan trồng từ bé tại vườn, bứng thẳng số lượng lớn

Cây công trình dâm ủ

Đây là những cây xanh công trình chúng ta bứng lên và đưa về vườn ươm chăm sóc đặc biệt trong vài tháng (thậm chỉ là cả năm đến vài năm). Mục đích khi thực hiện kỹ thuật dưỡng ủ cây mới bứng trước khi đem trồng là để các vết cắt liền sẹo và ra rễ mới, thuần dưỡng cây làm quen với khí hậu của từng địa phương, vùng miền.

Là CEO của Cây Ba Miền, cũng là một kỹ sư cây xanh có hơn 10 năm kinh nghiệm làm nghề, Phạm Hùng khi tư vấn luôn khuyên khách hàng nên sử dụng các cây đã được dưỡng ủ kỹ. Đặc biệt, khi khách hàng mua cây giáng hương hay các loại cây như ngọc lan hay cây sấu công trình, bằng lăng, bàng Đài Loan,….

Dâm ủ số lượng cây giáng hương đường kính gốc 10 - 20cm
Vườn dưỡng ủ số lượng lớn

Mặc dù giá thành có thể cao hơn một chút (do chi phí bến bãi, công chăm sóc) nhưng bù lại tỷ lệ rủi ro thấp. Đưa cây đến công trình, chỉ cần xé vỏ bầu là rễ đã sẵn sàng hút dinh dưỡng, cây bật chồi ngay và gần như không bị chột. Thà đầu tư một lần cho cây khỏe, còn hơn mua cây rẻ rồi phải tốn tiền thay thế khi cây chết.

Nếu bạn mua cây công trình dâm ủ tại nhà vườn Cây Ba Miền, chúng tôi có thể tự tin khẳng định cây đạt tỷ lệ sống >95% (gần như tuyệt đối).

Quy trình 4 bước bứng và xử lý bầu cây chuẩn kỹ thuật

Trước khi tiến hành dưỡng ủ cây mới bứng, tạo ra những cây dâm ủ khỏe mạnh, sinh trưởng tốt bạn cần chuẩn bị được cây trồng có bộ rễ tốt. Vì vậy, kỹ thuật bứng cây công trình cũng cực kỳ quan trọng.

Dưới đây là quy trình kỹ thuật bứng và xử lý bầu đất mà đội ngũ Cây Ba Miền đang áp dụng và tuân thủ nghiêm ngặt:

Bứng bầu cây xoài đường kính gốc 15 - 20cm
Kỹ thuật bứng và xử lý cây trước khi dâm ủ

Bước 1 – Cắt tỉa cành lá

Mục đích của việc cắt tỉa này là để cân bằng thoát hơi nước. Rễ giảm bao nhiêu thì cành lá phải giảm bấy nhiêu. Bởi vì khi rễ bị cắt, khả năng hút nước bị giảm đột ngột, nếu bạn để cành lá xum xuê, cây sẽ bị mất nước nhanh, gặp phải tình trạng khô héo chỉ sau vài ngày.

Chúng ta sẽ thực hiện cắt bỏ khoảng 50 – 70% lượng cành lá. Với những vết cắt lớn trên thân và cành chính phải được bôi keo liền sẹo cẩn thận. Ở vườn Cây Ba Miền chúng tôi thường sử dụng loại keo liền sẹo Mỹ Tiến, giúp vết thương nhanh khô, ngăn nước mưa và nấm bệnh rất tốt.

Bứng bầu cây bàng Đài Loan côn trình chiều cao 6 - 7m
Bứng cây bàng Đài Loan cao 6 – 7m

Bước 2 – Khoanh bầu và xử lý rễ

Đường kính bầu đất tiêu chuẩn đối với cây công trình thân gỗ thường gấp 3 – 4 lần đường kính gốc. Ví dụ, bạn bứng cây xoài công trình đường kính gốc 15cm thì đường đất phải tầm 45 – 50cm. Bầu đất đào theo hình thang (tức là miệng rộng, đáy nhỏ) để đất không bị vỡ.

Độ sâu bầu đất:

  • Với cây rễ chùm hoặc rễ ăn ngang: độ sâu của bầu sẽ là 40 – 60cm
  • Với cây rễ cọc ăn sâu vào lòng đất: độ sâu của bầu đất là 70 – 80cm

(*) Lưu ý: Kích thước này áp dụng với cây đã trưởng thành

Bứng cây công trình cổ thụ có đường kính bầu hơn 1m
Quá trình công nhân của Cây Ba Miền bứng một cây cổ thụ

Trong việc xử lý bầu rễ, đội ngũ thợ của Cây Ba Miền rất cẩn thận. Khi bứng cây, rễ cây được cắt bằng dụng cụ sắc bén như cưa hoặc kìm cộng lực. Đảm bảo vết cắt rất ngọt, phẳng, tuyệt đối không để đầu rễ bị dập nát hay xước tước.

Một số trường hợp khi đào bứng cây bị dập rễ, chúng tôi sẽ cắt ngay và bôi keo liền sẹo hoặc thuốc kích rễ dạng gel để kích thích ra rễ mới nhanh hơn.

Bước 3 – Bó bầu và cố định

Bầu đất chính là “trái tim” của cây lúc này, trừ một số loại cây có thể trồng bằng rễ trần hoặc bộ rễ có khả năng tái sinh mạnh mẽ thì tuyệt đối không làm nứt, vỡ bầu. Nếu bầu bị vỡ các rễ non bên trong sẽ đứt lìa, khả năng cây bị chột hoặc chết sẽ cao hơn.

Vật liệu: bao bố hoặc bao PP, lưới bó bầu dùng để quấn quanh bầu đất. Kết hợp với dây nylon, dây thừng hoặc dây cao, dây kẽm,… để cố định.

Bọc bầu cây mới bứng, tránh làm vỡ bầu
Bọc bầu cây chắc chắn

Kỹ thuật: Chúng ta hạ cây nằm xuống, dùng bao bố hoặc lưới bọc quấn quanh bao trọn toàn bộ bầu đất. Dùng dây buộc để cố định. Với những cây công trình cổ thụ có kích thước bầu lớn từ 1m trở lên, bắt buộc phải gia cố thêm đai thép (lưới thép) để đảm bảo an toàn khi cầu hạ.

Bước 4 – Vận chuyển và cẩu hạ

Khi di chuyển cây lên xe cũng cần sự tỉ mỉ. Những cây nhỏ chúng ta có thể sử dụng sức người nhưng với những cây đường kính lớn và cao thì nên dùng cần cẩu. Chú ý buộc thân cây bằng dây vải mềm, chắc chắn. Mục đích của việc này là hạn chế tối đa việc làm trầy xước vỏ cây.

Cẩu đưa cây công trình mới bứng lên thùng xe tải
Dùng dây buộc mềm tạo điểm móc cho cần cẩu

Quy trình kỹ thuật dưỡng ủ cây mới bứng

Dưỡng ủ cây không đơn giản là bứng cây về và vùi gốc xuống là xong. Thực tế, giai đoạn dâm ủ là lúc cây đang được “cấp cứu”. Hệ rễ bị cắt chưa kịp phục hồi để hút nước, sự sống hoàn toàn dựa vào nguồn nhựa dự trữ trong thân. Cho nên, việc chuẩn bị một môi trường dưỡng ủ tốt và chăm sóc đúng cách là yêu cầu rất quan trọng.

Tại Cây Ba Miền, chúng tôi đang áp dụng quy trình 5 bước như sau để dưỡng ủ cây công trình mới bứng, đảm bảo cây hồi phục nhanh nhất:

Chuẩn bị đất dưỡng ủ cây

Đất dưỡng cây phải tơi xốp, thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng. Trước khi dâm ủ, đất cần được cày xới và trộn đều với phân hữu cơ, phân chuồng ủ hoai mục để tăng độ màu mỡ. Có thể trộn thêm vôi bột vào đất để cân bằng pH, phòng trừ nấm bệnh.

Dưỡng ủ số lượng lớn cây bàng đài loan công trình
Nền đất dưỡng ủ phải tơi xốp

Trộn thêm xơ dừa và tro trấu để tạo độ thoáng khí, giúp nước nhanh thoát nhưng vẫn giữ được độ ẩm cần thiết. Dùng loại xơ dừa đã xử lý loại bỏ chất chát (Tanin) trước khi trộn. Tanin trong xơ dừa tươi rất độc, có thể làm teo đầu rễ non ngay khi vừa nhú ra.

Ngoài ra, nhiều loại cây có thể dâm ủ đơn giản bằng cát xây dựng trộn thêm vật liệu hữu cơ (xơ dừa, trấu và phân hữu cơ).

Chuẩn bị dụng cụ đầy đủ

Chuẩn bị đầy đủ cuốc, xẻng, cưa để đào lấp. Bên cạnh đó còn có luồng hoặc tre, dây buộc, dây thép, đinh, búa, xà gồ,… để cố định, làm giàn đỡ cho cây. Chuẩn bị thêm lưới đen hoặc vải rách, bao tai,… để quấn thân cây.

Quấn thân cây giữ ẩm

Một bước quan trọng trong kỹ thuật dưỡng ủ cây mới bứng, đặc biệt là những cây có kích thước lớn, cây cổ thụ, diện tích bề mặt vỏ cây rộng. Với những loại cây như Bồ Đề, Đa Búp Đỏ, Sala hay cây nhội, sộp, săng lẻ,… ngay cả khi cắt hết lá, nước vẫn bốc hơi qua lớp vỏ, đặc biệt là trong những ngày nắng hanh.

Tại Cây Ba Miền, chúng tôi thường dùng bao tải, vải bỏ, lưới đen hoặc chiếu cói, rơm bện chặt quấn quanh thân cây, từ gốc lên đến điểm phân cành. Đây giống như một lớp áo bảo vệ, giữ cho thân cây luôn mát và ẩm, không bị nứt nẻ hay cháy nắng.

Quấn thân cây công trình lớn mới dưỡng ủ
Quấn giữ ẩm cho thân cây

(*) Chú ý: Tuyệt đối không dùng nilon quấn kín thân cây, dưới trời nắng gắt sẽ tạo ra hiệu ứng nhà kính khiến nhiệt độ trong cây tăng cao quá mức, làm cây suy yếu và chết.

Tham khảo các loại cây đại thụ kích thước lớn

Trồng cây tại vườn dưỡng

Với cây dâm ủ chúng ta không chôn sâu xuống đất ngay mà thường xếp nổi hoặc chôn 1/2 bầu để dễ kiểm soát độ ẩm và thoáng khí. Hoặc cũng có thể chôn kín cả bầu (cao bằng mặt bầu) nếu địa hình cao, thoát nước tốt. Sau đây Phạm Hùng sẽ đi sâu vào kỹ thuật dưỡng ủ cây mới bứng và đưa ra một số lưu ý mà chỉ người làm nghề lâu năm mới đúc kết được.

Dưỡng số lượng lớn cây săng lẻ cao hơn 10m
Dâm ủ cây lớn, khoảng cách cần để rộng hơn

Tùy theo điều kiện mặt bằng, số lượng cây dâm ủ mà bạn có thể đào hố hoặc đào luống. Khoảng cách giữa các cây trung bình khoảng 1m, bạn có thể điều chỉnh tùy vào kích thước cành tán, chiều cao, đường kính thân,… làm sao để vừa giảm diện tích dâm ủ, mà vẫn đảm bảo cây có đủ điều kiện sinh trường trong thời gian chờ xuất vườn.

Khi dâm ủ cây công trình số lượng lớn hoặc cây có kích thước to, cao bắt buộc phải dựng cọc và xa ngang bằng luồng, tre hoặc gỗ tùy điều kiện. Giữ nguyên vỏ bọc bầu khi xếp cây vào hố/luống, rồi buộc cố định thân cây vào xà ngang. Sau đó tiến hành lấp đất, có thể dùng đất đào từ luống mới để lấp gốc cây của luống trước để công việc được tiến hành nhanh gọn hơn.

(*) Lưu ý: Tuyệt đối không giẫm hay dùng dụng cụ để nén đất xuống, vì làm vậy có thể gây vỡ bầu, đứt rễ cây.

Bứng và dưỡng ủ số lượng lớn cây săng lẻ mới bứng
Hình ảnh cây từ khi mới dâm ủ đến khi đạt điều kiện xuất vườn

Tưới nước và thuốc kích thích ra rễ

Cách tưới nước cho cây công trình dâm ủ hoàn toàn khác với cây đã trồng ổn định. Không tưới nước đâm vào gốc hàng ngày, khi tưới sẽ tập trung trên thân cành nhiều hơn để giữ cho cây luôn ẩm mát.

Ngoài ra, định kỳ cứ 7 – 10 ngày bạn hòa thuốc kích rễ tưới cho cây. Có sử dụng các loại chuyên dụng cho cây cảnh, cây xanh công trình như Atonik, N3M hoặc Bimix Super Root,…

(*) Lưu ý đặc biệt: Trong giai đoạn này, tuyệt đối KHÔNG bón phân hóa học (như đạm, NPK). Vì rễ non lúc này còn rất mỏng manh, gặp phân hóa học sẽ bị xót và cháy rễ ngay lập tức.

Tưới nước cho cây công trình mới dâm ủ
Tưới nước lên phần thân chính để cấp ẩm cho thân cây

Điều chỉnh điều kiện ánh sáng

Cây mới bứng lên và mới dưỡng ủ không thể chịu được nắng gắt trực tiếp. Nếu bạn dâm ủ cây vào ngày có nắng hoặc dưỡng cây tại những địa phương ở vùng ven biển miền Trung và Nam Bộ cần phải che chắn cho cây.

Giai đoạn đầu mới dâm ủ: Khoảng 15 – 20 ngày đầu, dùng lưới đen để che, loại lưới có thể cắt nắng từ 50 – 70%.

Giai đoạn tập làm quen: Khi thấy trên thân xuất hiện các mắt ngủ và nhú chồi non chúng ta sẽ dỡ dần lưới che. Ban đầu sẽ mở lưới vào buổi sáng và chiều mát, trưa nắng gắt thì che lại, sau đó sẽ tăng dần thời gian mở lưới để cây làm quen trở lại với môi trường tự nhiên.

Sau khi dưỡng ủ cây từ 6 tháng trở lên, thấy bộ rễ đã phát triển ổn định (ra nhiều rễ mới), chồi non ra nhiều và đã chuyển dần từ màu xanh nhạt sang xanh đậm, lá dày và cứng cáp là có thể xuất vườn, đem trồng tại công trình.

Cam kết chất lượng và chính sách bảo hành tại Cây Ba Miền

Với hơn 10 năm phục vụ trong ngành cây xanh công trình tại Việt Nam, Cây Ba Miền hiểu rằng, mỗi cây trồng xuống không chỉ là tiền bạc mà còn là tâm huyết, là bộ mặt của cả công trình. Cho nên, mỗi sản phẩm chúng tôi bán ra chúng tôi luôn minh bạch với khách hàng và chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng sản phẩm.

Minh bạch về nguồn gốc: Cây Ba Miền cung cấp đa dạng hàng trăm loại cây xanh từ cây bóng mát, cây hoa công trình đến cây ăn quả,…. Chúng tôi luôn tư vấn rõ ràng cho khách hàng đâu là cây đã dâm ủ kỹ lưỡng và đâu là cây bứng nóng. Đồng thời phân tích kỹ ưu – nhược điểm của mỗi loại. Khách hàng có quyền được biết và lựa chọn dựa trên ngân sách, nhu cầu của mình.

Bứng cây số lượng lớn trực tiếp tại vườn Cây Ba Miền
Bứng cây tại vườn của Cây Ba Miền

Chính sách bảo hành uy tín: Thời gian bảo hành từ 6 tháng đến 1 năm chính là cam kết mạnh mẽ nhất về chất lượng cho mỗi sản phẩm của nhà vườn chúng tôi. Cây Ba Miền áp dụng chính sách 1 đổi 1 nếu cây bị chết do lỗi kỹ thuật (vỡ bầu, nấm bệnh có sẵn) trong thời gian bảo hành đã thỏa thuận.

Giải pháp toàn diện: Ngoài bán cây công trình đã dưỡng ủ kỹ, cây công trình đánh thẳng chúng tôi còn cung cấp trọn gói dịch vụ: vận chuyển, trồng cây, chăm sóc định kỳ. Với những dự án lớn, có điều kiện mặt bằng chúng tôi có thể cung cấp cây đánh thẳng và tiến hành dưỡng ủ cây mới bứng cho khách ngay tại chân công trình. Đây là một biện pháp tối ưu chi phí mà vẫn đảm bảo có được cây trồng chất lượng với tỷ lệ sống cao.

Đồng hành trọn đời: Ngay cả khi hết hạn bảo hành, đội ngũ kỹ sư, chuyên gia của Cây Ba Miền vẫn sẵn sàng tư vấn miễn phí về cách cắt tỉa, bón phân, phòng trừ sâu bệnh để cây phát triển bền vững cùng công trình.

Cung cấp và dưỡng ủ cây công trình cho dự án lớn
Dịch vụ dưỡng ủ cây cho dự án, công trình

Giải đáp câu hỏi thường gặp khi dưỡng ủ cây công trình

Trong quá trình tư vấn cho hàng trăm nghìn khách hàng từ Bắc vào Nam, Phạm Hùng thấy thắc mắc của khách hàng hầu hết xoanh quanh những câu hỏi sau:

  • Thời điểm nào thích hợp để dâm ủ cây công trình?

Trả lời: Thời điểm “vàng” là mùa Xuân (sau Tết âm lịch) và mùa Thu. Lúc này thời tiết mát mẻ, độ ẩm cao, cây ít bị mất nước và rễ phát triển mạnh nhất. Ngược lại, nên hạn chế tối đa việc dưỡng ủ cây mới bứng vào những ngày hè nắng gắt (trên 35 độ C) hoặc những ngày đông rét đậm. Nếu bắt buộc phải thi công vào mùa hè, quy trình che chắn và tưới nước phải thực hiện cực kỳ nghiêm ngặt, chi phí bảo dưỡng sẽ tăng cao.

  • Bao lâu sau khi dâm ủ thì cây mới ra rễ và sống ổn định?

Trả lời: Tùy thuộc vào loại cây xanh cụ thể. Với các dòng cây công trình lớn nhanh như phượng vĩ, bàng Đài Loan, giáng hương đuôi công,… chỉ cần khoảng 2 tháng là cây đã đâm chồi, bén rễ. Tuy nhiên, với các loại cây lấy gỗ quý, lõi cứng như: giáng hương huyết, cây sưa đỏ, sao đen, cẩm lai, hoàng đàn,… quá trình phục hồi có thể kéo dài 4 – 6 tháng. Trong thời gian này việc duy trì cọc chống là bắt buộc để gió mạnh không làm lung lay gốc, đứt rễ non.

Mua cây công trình nhanh lớn

  • Cây mới bứng về bị rụng lá hàng loạt, có phải cây sắp chết không?

Trả lời: Đừng quá lo lắng, trong 90% trường hợp, đây là tín hiệu TỐT. Khi bị cắt rễ, cây sẽ tự kích hoạt cơ chế sinh tồn bằng cách trút bỏ lá (rụng lá) để ngưng thoát hơi nước, dồn nhựa nuôi thân. Tuy nhiên, bạn phải chú ý kỹ các dấu hiệu:

Dấu hiệu an toàn: Lá vàng và rụng cuống, khi cạo nhẹ lớp vỏ thân cây vẫn thấy màu xanh tươi và ướt nhựa.

Dấu hiệu nguy hiểm: Lá héo khô nhưng không rụng mà cứ bám chặt trên cành. Đây mới là lúc cây đã cạn kiệt nhựa hoàn toàn.

  • Tại sao cây dâm ủ cả tháng vẫn tươi nhưng không thấy bật mầm?

Trả lời: Hiện tượng này gọi là cây bị “ngủ đông” hoặc “lì”. Nguyên nhân thường do thời tiết quá lạnh hoặc cây bị chôn bầu quá sâu gây nghẹt rễ.

Xử lý: Kiểm tra xem bầu cây có bị lấp đất quá dày không (lớp đất phủ mặt bầu chỉ nên dày 2-3cm). Dùng thuốc kích thích sinh trưởng (như Atonik) phun ướt đều thân cành để “đánh thức” các mắt ngủ. Đồng thời, ngưng tưới nước gốc vài ngày để tạo “stress” nhẹ kích thích cây bật mầm.

Vườn dưỡng ủ cây công trình số lượng lớn của Cây Ba Miền
Cây dưỡng ủ chất lượng cao

Việc bứng và dưỡng ủ cây mới bứng là một quy trình đòi hỏi sự kiên nhẫn, trình độ kỹ thuật cao và có kinh nghiệm lành nghề. Đừng vì ham rẻ trước mắt mà lựa chọn những gốc cây bị đánh ẩu, dập rễ hay vỡ bầu, để rồi phải tốn kém gấp đôi chi phí thay thế mới về sau.

Nếu bạn đang tìm kiếm nguồn cung cây xanh công trình khỏe mạnh, đã được dâm ủ kỹ lưỡng và có tỷ lệ sống 100% cho dự án của mình, hãy liên hệ ngay với Cây Ba Miền theo số Hotline/Zalo: 0961.48.6620 hoặc nhắn qua facebook Cây Ba Miền. Chúng tôi sẽ tư vấn kỹ giải đáp mọi thắc mắc, băn khoăn giúp bạn an tâm khi xuống tiền mua cây.

Chúc bạn nhiều sức khỏe, hạn phúc, tài lộc tràn đầy!