CÂY XOAN

Cây Xoan vốn là loại cây mọc hoang và phân bố ở khắp các tỉnh thành nước ta. Ngày nay xoan lại được nhiều người dân trồng với mục đích lấy gỗ bởi chỉ 6 – 7 năm trồng xoan là có thể thu hoạch gỗ. Ngoài lấy gỗ ra, nó còn được trồng nhiều trong khuôn viên nhà ở để làm cây bóng mát.

Xoan hay còn gọi là sầu đông – loại cây cực kỳ phổ biến ở nước ta, nhưng không phải ai cũng biết rõ đặc tính, công dụng, cách trồng và chăm sóc nó. Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về cây lấy gỗ này. Đồng thời Cây Ba Miền cũng đưa ra các thông tin về báo giá và sẵn sàng cung cấp cây giống, cây xoan trồng công trình cho khách hàng có nhu cầu.

1. Giới thiệu chung về cây

• Tên thường gọi: Cây xoan, xoan ta, xoan nhà, thầu đâu, sầu đông,…
• Tên khoa học: Melia azedarach
• Họ: Xoan (Mahogany)
• Xuất xứ: Miền Nam trung Quốc, Ấn Độ, Australia
• Ở Việt Nam, cây phân bố ở khắp mọi nơi, đồng bằng đến miền núi, từ Bắc vào đến Nam

2. Một số đặc điểm của cây xoan

Chi tiết về hình dáng, các đặc điểm bền ngoài cũng như bên trong của cây sầu đông:

2.1. Đặc điểm hình thái

Thân cây

Xoan là một loại cây thân gỗ thẳng, chiều cao trung bình từ 7-12m. Vỏ thân màu nâu hoặc trắng xám, xù xì và có nhiều vết nứt dọc chạy từ gốc đến ngọn cây. Trong khi đó, xoan đào có lớp vỏ cây lại khá nhẵn. Cây có tán rộng, phân cành nhánh nhiều, tuy nhiên cành xoan lại khá giòn và dễ bị bẻ gãy.

Lá cây

Lá xoan là loại lá kép lông chim, mọc so le nhau. Cuống lá dài, mép có răng cưa. Mặt trên mỗi chét lá có màu lục sẫm, mặt dưới xanh nhạt hơn, thường phân bố ở cuối cành. Lá úa vàng và rụng dần vào mùa đông rồi rụng hết hẳn vào dịp ra giêng và bắt đầu ra mầm lá và ra hoa.

Hoa và quả

Hoa xoan nhỏ, mọc thành chùm với hai màu chủ đạo là màu trắng và màu tím. Hoa không hấp dẫn các loại côn trùng, thường nở vào giữa mùa xuân, tầm tháng 2 âm lịch. Mỗi mùa hoa nở là điểm tô thêm một màu trắng trên nền trời trong xanh.

Mùa hoa rụng cũng là mùa quả đến. Quả xoan thuộc dạng quả hạch, hình oval, kích thước 1×1,5cm. Khi còn non, quả có màu xanh, vỏ nhẵn, lúc già thì chuyển sang vàng, vỏ nhăn nheo, Khô héo thì có màu đen. Chùm quả rơi rụng và được chim thú phát tán sẽ mọc thành cây con.

> Giới thiệu về thông tin và đặc điểm của cây cẩm lai công trình

2.2. Đặc điểm sinh trưởng

Xoan là loại cây ưa sáng, có tốc độ sinh trưởng và phát triển nhanh, thích hợp trồng ở những nơi có khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng và ẩm. Cây có thể sống trong rất nhiều loại đất khác nhau, chính vì vậy nó thường phân bố ở khắp nơi trên cả nước, từ đồng bằng đến miền núi, từ Bắc vào Nam.

3. Cây xoan có tác dụng gì?

Dưới đây là những công dụng chủ yếu của Xoan ta từ trước đến nay:

3.1. Trồng Xoan lấy gỗ

Giá trị đầu tiên được nhắc đến chính là khai thác gỗ Xoan để phục vụ cho ngành nội thất, xây dựng. Trong bảng phân loại gỗ của Việt Nam, gỗ Xoan được xếp vào nhóm VI – loại gỗ nhẹ, có sức chịu đựng trung bình, khả năng chống mối mọt tốt, dễ chế biến. Trong nhóm này còn có nhiều loại mà Cây Ba Miền đang cung cấp như: cây Chiêu Liêu, cây Bạch Đàn,….

Từ xưa, ông cha đã trồng cây xoan lấy gỗ làm nhà, đóng đồ nội thất như giường ngủ, sập, tủ,…. Hiện nay, gỗ xoan cũng được ứng dụng phổ biến trong xây dựng, sản xuất nội thất, ốp sàn, ốp tường hay hàng thủ công mỹ nghệ.

Để tránh hiện tượng cong vênh, co ngót, nứt nẻ, nâng cao độ cứng, cho gỗ thì sau khi khai thác chúng sẽ được ngâm trong bùn ao nhiều tháng trời (đó là đối với cùng nông thôn). Tại các xưởng hiện đại họ sẽ tẩm sấy theo quy trình công nghệ mới, đạt tiêu chuẩn châu Âu nhằm giúp gỗ bền đẹp hơn.

Chất gỗ được đánh giá khá tốt, có màu trắng tự nhiên, vân khá to và rõ, bề mặt mịn dễ đánh bóng, bắt sơn tốt. Gỗ xoan ta cũng khá mềm, dễ chế biến, thiết kế thành nhiều sản phẩm hình dáng khác nhau.

> Xem thêm: Giá trị và công dụng của cây Cẩm Lai – loài cây cho gỗ quý

3.2. Cây cảnh đẹp, cây cho bóng mát quen thuộc

Về các muồn quê, đặc biệt là khu vực miền Bắc và miền Trung, chẳng lạ gì với cảnh cây xoan được trồng 2 bên đường, trong vườn nhà hay bên bờ sông, bờ suối,…. Với thân cây cao lớn, tán lá rộng, cây mang đến những khoảng không râm mát, tạo nên bức tranh thôn quê thanh bình, tươi mát.

Mỗi mùa hoa xoan nở, những chùm hoa với sắc tím nhạt chen cùng sắc trắng cũng tạo lên khung đẹp và thơ mộng, tô điểm thêm phần sinh động, mộc mạc của vùng quê.

Tại nhiều thành phố lớn, cây gỗ xoan ta cũng được đưa vào một số khu công viên, khu nhà máy, xí nghiệp, khu sinh thái,…. Để trồng trong sân vườn nhà của các gia đình thì cây xoan cảnh, cây bonsai được ưa chuộng hơn. Cây có dáng thấp bé, tạo hình có giá trị thưởng lãm cao.

3.3. Những tác dụng khác

Ngoài những công dụng kể trên, cây sầu đông còn có một số tác dụng mà ít người biết đến. Chẳng hạn như, lá xoan được dùng như một loại thuốc trừ sâu tự nhiên. Bà con nông dân lấy lá xoan đun với nước và phun cho cây trồng giúp xua đuổi côn trùng, trừ một số loài sâu hại.

Ngoài ra, lá còn được dùng làm phân xanh, thuốc chữa giun sán cho gia súc. Gỗ cây xoan ta đốt lên lấy than có thể làm thuốc súng. Trồng cây để giữ đất, chống xói mòn, sạt lở.

4. Xoan là loại cây có độc tính

Xoan là loại cây mà tất cả các bộ phận đều có độc tính, khi con người chúng ta ăn phải sẽ rất nguy hiểm. Các chất này gây ngộ độc thần kinh, có chứa tetranortriterpen và các loại nhựa chưa xác định, đặc biệt hàm lượng nhiều nhất có ở trong quả

Khi bị ngộ độc, các triệu chứng sẽ xuất hiện chỉ sau vài giờ ăn phải, một số triệu chứng thường gặp như mất vị giác, buồn nôn, chóng mặt, tiêu chảy, phân có máu. Nặng hơn đó là tổn thương dạ dày, xung huyết phổi và có thể gây trụy tim. Trường hợp xấu nhất có thể gây tử vong sau 24h

5. Phân biệt các loại xoan

5.1. Cây xoan rừng

• Xoan rừng là loại cây thân gỗ lớn, chiều cao từ 8-20m, mọc hoang dại ở các vùng núi phía Bắc, phân bố ở các nước như: Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản
• Thân cây màu nâu nhạt, lúc non sẽ có lông sau đó rất nhẵn
• Chùy hoa cao 20cm, mọc ở ngọn cành hoặc nách lá, nhị hoa có đĩa mật

5.2. Cây xoan ta

• Thân cây mọc thẳng, cao từ 5-12m, vỏ thân trơn, màu nâu tím. Tán cây mỏng và hạt có rãnh múi khế, không chấm ở đầu quả
• Gỗ xoan ta có thớ màu trắng khác biệt hoàn toàn với gỗ xoan đào
• Cây sinh trưởng và phát triển nhanh

5.3. Cây xoan đào

Xoan đào khác xoan ta không nhiều, tuy nhiên để phân biệt giữa cây xoan đào và xoan ta, sẽ có một vài sự khác biệt sau:

• Hạt xoan đào cứng cáp và to hơn hạt xoan ta
• Vỏ xoan đào nhẵn, có màu tro – nâu
• Khi trồng cây xoan đào 3 tháng, thân sẽ hơi sẫm đỏ

5.4. Cây xoan hôi

• Thường phân bố ở miền Nam trung Quốc và các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam như: Sơn La, lào Cai, Lai Châu, Hà Giang,…
• Cây có chiều cao từ 20-30m, tán hình ô. Vỏ thân cây có mùi hôi và hơi hăng như mùi tỏi.
• Quả bầu dục màu nâu bóng.
• Như chúng ta đã biết ở trên, tất cả các bộ phận của xoan ta, xoan rừng,.. đều có độc tính, con người nếu ăn phải sẽ rất nguy. hiểm. Tuy nhiên, xoan hôi thì khác, người H’Mông sử dụng chồi non và lá cây để làm một loại rau ăn hằng ngày.

6. Kỹ thuật trồng cây xoan

Xoan vốn là loại cây dễ tính nên việc trồng cũng không đòi hỏi kỹ thuật cao. Một số điều kiện trồng cơ bản như sau:

6.1. Nhân giống bằng hạt

Chọn hạt xoan giống

• Thu hái hạt giống từ những cây xoan mẹ đang sinh trưởng và phát triển tốt, dáng đẹp, tuổi đời từ 10-20
• Nên chọn những quả chín đều có màu vàng, thịt quả mềm, hạt trắng
• Ủ quả thành đống từ 2-3 ngày cho quả mềm đều, mỗi ngày đảo 1-2 lần
• Đem ngâm quả trong nước sạch sau đó chà hết lớp vỏ thịt rồi lấy hạt
• Rải hạt đều dưới nắng đến khi hạt khô, không nên phơi dưới nắng quá lâu, hạt sẽ lâu nảy mầm
• Ngâm hạt trong thuốc kích thích nảy mầm trong 10 phút   sau đó vớt ra để khô ráo rồi cho hạt vào ủ ấm đến khi nứt nanh

Gieo hạt

Đất trồng cây cần phải được làm cho tơi xốp. Nên trồng thành luống, mỗi luống cao 15-20cm, rộng 1-2m. Sau đó rắc một lớp phân vi sinh lên mặt trên của luống sau đó san phẳng và tưới nước cho đất đủ độ ẩm.

Khoét một lỗ nhỏ trong bầu rồi bỏ hạt vào lỗ rồi lấp đất, mỗi lỗ gieo một hạt. Với cách gieo hạt trên luống thì phải rạch theo hàng dài của luống rồi đặt hạt, mỗi hạt cách nhau 25cm rồi lấp đất sau đó ủ rơm lên mặt luống. Khi cây cao từ 50cm trở lên thì có thể đem đi trồng được.

6.2. Tiêu chuẩn chọn cây con

Nếu bạn tự ươm cây giống thì khi cây được 4 – 5 tháng tuổi, cao từ 25 – 30cm, đường kính cổ rễ 4 – 6mm có thể đem trồng ngoài tự nhiên. Chú ý loại bỏ những cây bị sâu bệnh, còi cọc, bị tổn thương.

Còn nếu bạn mua cây giống xoan tại vườn ươm nên chọn những cây như sau:

• Mua cây xoan giống từ 9 – 10 tháng tuổi, chiều cao từ 1,5 – 2m, đường kính cổ rễ khoảng 2 – 3cm. Cây chưa ra lá non, không bị sâu bệnh, sức sinh trưởng tốt.
• Mua cây công trình lâu năm, kích thước cao lớn, đường kính từ 5 – 25cm, thậm chí có thể lớn hơn. Cây trồng phải đảm bảo chất lượng với sức sống tốt, không có dấu hiệu sâu bệnh, được giâm ủ đúng kỹ thuật.

6.3. Thời vụ và mật độ trồng

Người ta thường trồng cây xoan vào tháng mấy? Theo kinh nghiệm thì vụ Xuân (tháng 3 – 4) và vụ Thu (tháng 8 – 9) là thời điểm đẹp nhất để trồng cây gỗ xoan.

Bởi vì cây thường phân cành khá sớm, đoạn thân dưới càng ngắn, không thẳng. Kinh nghiệm từ những chuyên gia làm vườn lâu năm thì bạn nên trồng cây với mật độ dày để thân phát triển chiều cao tốt hơn, thẳng và ít phân cành.

Khoảng cách trồng 1,5 x1,5m hoặc 2x2m. Trồng với mật độ dày nhưng bạn cũng phải kết hợp với việc tỉa thưa kịp thời. Khi cây xoan càng lớn, mật độ sẽ càng giãn ra để cây nhận được nhiều ánh sáng, sinh trưởng tốt hơn, cho nguồn gỗ chất lượng nhất. Giống như mật độ trồng cây gỗ Nhạc Ngựa, khoảng cách 4 – 6m là hợp lý.

6.4. Làm đất và bón lót

Bạn nên làm đất và đào hố trước khi trồng. Kích thước hố đối với cây giống con là 30x30x40cm, 40x40x40cm. Còn với các cây xoan công trình có thể tăng kích cỡ hố trồng lên 50x50x50cm hoặc 60x60x60cm,…. Có thể tùy chỉnh theo kích thước bầu, hố trồng phải lớn hơn bầu ít nhất từ 15 – 35cm.

Về việc bón lót trước khi trồng, chúng ta sẽ chuẩn bị như sau: Dùng 1 – 2kg phân chuồng hoai cho mỗi hố + trấu mục (hoặc mùn cưa) trộn đều để có hỗn hợp phân lót. Dùng cuốc cào lớp đất mặt xung quanh lấp 1/2 hố. Sau đó cho hỗn hợp phân lót vào, trộn đều cùng đất mặt.

6.5. Tiến hàng trồng cây

• Nhẹ nhàng xé bỏ nilon bầu và dây buộc, không được làm vỡ bầu, gây tổn thương đến rễ.
• Đặt cây giống đứng thẳng ở giữa hố, vừa lấp đất vừa ấn xung quanh bầu để cây được cố định tốt.
• Lấp đất cao hơn miệng hố từ 2 – 3cm, tạo hình vòm để tránh đọng nước hay nước mưa làm chồi cổ rễ cây.
• Cắm cọc chống cho cây đứng vững hơn và tưới nước ngay sau khi trồng.
• Sau 15 – 20 ngày kiểm tra tỷ lệ sống và trồng dặm bổ sung

> Xem ngay: Cách trồng và chăm sóc cây sao đen công trình

7. Điều kiện chăm sóc cây xoan tốt nhất

Cây gỗ công trình này không đòi hỏi cao về điều kiện chăm sóc, nhưng bạn vẫn đáp ứng tốt những điều kiện tối thiểu nhất như: nước tưới, phân bón, dọn cỏ, phòng trừ sâu bệnh,…. Hãy đọc kỹ hướng dẫn từ các chuyên gia của Cây Ba Miền.

7.1. Nước tưới

Chú ý cung cấp đủ nước cho cây sau khi trồng, mỗi ngày 1 lần vào sáng sớm hoặc chiều muộn. Sau khoảng 1 – 2 tháng khi cây đã bén rễ và phát triển ổn định thì 3 – 4 ngày tưới 1 lần. Đến khi cây xoan trưởng thành, gần như không cần tưới, chỉ cần nước mưa là đủ.

7.2. Dọn cỏ và cắt tỉa

Mỗi năm chăm sóc từ 2 – 3 lần tùy thuộc vào thực bì phát triển như thế nào. Thời điểm thực hiện thường là vụ Xuân và vụ Thu. Việc cần làm là dẫy cỏ và vun xới quanh gốc (đường kính khoảng 1m). Phát hết cỏ, gỡ dây leo, cây bụi lấn át để cây không bị tranh chất dinh dưỡng.

Từ năm thứ 3 trở đi, chúng ta phải tiến hành tỉa thưa cây, loại bỏ những cây còi cọc, phát triển kém, bị sâu bệnh,…. Sau 3 – 5 năm, khi rừng khép tán, việc tỉa thưa đã đạt 40 – 50%. Đến năm thứ 9 – 10 tỉa thưa một lần nữa. Những cây khai thác gỗ thường phải trồng từ 15 – 25 năm.

7.3. Kỹ thuật bón phân

Năm đầu tiên sau khi trồng, định kỳ xào gốc và bón phân NPK cho cây (khoảng 0,2 – 0,4kg/cây) thực hiện 2 đợt vào tháng thứ 4 và tháng thứ 6.

Từ năm thứ 2 đến năm thứ 4, chỉ cần bón phân vào thời điểm trước khi cây xoan đâm lộc (mùa Xuân), mỗi cây sẽ bón khoảng 500g phân NPK. Từ năm thứ 5 trở đi không phải bón cũng được.

7.4. Phòng trừ sâu bệnh

Xoan là cây có chứa độc tính nên không lo bị sâu bệnh hại tấn công. Nên việc chăm sóc khá nhàn. Mỗi năm bạn có thể quét vôi vào thân và gốc xoan để phòng trừ sâu đục thân.

Khi phát hiện sâu bệnh hại lá, có thể dùng thuốc sinh học Reasgant 3.6 EC. Cách pha: 10ml trong 20 lít nước. Nếu cây có biểu hiện vàng lá, rễ thối thì có thể phun nấm Alimet 80 wp. Cách dùng: phun lên lá hoặc tưới gốc định kỳ 5 ngày/lần

8. Nhận báo giá cây xoan tốt nhất

Xoan là cây công trình quá quen thuộc tại nước ta, việc nhân giống nó cũng rất dễ dàng. Cho nên, giá bán cây xoan giống chỉ 5.000 – 15.000 đồng/cây. Những cây giống 1 – 2m cũng chỉ vài chục nghìn đồng.

Nhưng với thị trường cây xanh khá nhộn nhịp hiện nay, ngoài việc mua cây giống bạn cũng có thể mua cây xoan công trình với giá tốt. Những cây cao, có đường kính lớn, nhanh chóng cho bóng mát, cảnh đẹp. Giá bán cây gỗ xoan công trình thường dao động từ vài trăm nghìn đến vài ba triệu đồng.

Để nhận báo giá chính xác, được phục vụ theo đúng nhu cầu, các bạn vui lòng liên hệ đến số HOTLINE 0961 486 620.

9. Mua cây giống xoan ở đâu uy tín, số lượng lớn?

Nếu như bạn không muốn mất quá nhiều thời gian cho việc ươm trồng, nhưng chưa có kinh nghiệm mua cây giống bao giờ thì nhất định phải tìm hiểu thật kỹ. Tham khảo những địa chỉ uy tín, có nguồn cây chính thống, được nhiều khách hàng tin tưởng. Cây Ba Miền là một trong những địa chỉ cung cấp cây xanh trồng công trình, cây ăn quả, cây lấy gỗ,… uy tín, chuyên nghiệp hàng đầu hiện nay.

Hiện nay, chúng tôi không chỉ bán đầy đủ các loại cây xoan giống (từ mới ươm đến cây cao 1 – 2m) mà còn có các cây công trình cao lớn, chiều cao >2m. Cây Ba Miền nhận cung cấp cả sỉ và lẻ, nhận hợp đồng số lượng lớn với nguồn cây luôn đảm bảo, miễn phí vận chuyển với những đơn hàng lớn.

Cây Ba Miền phục vụ khách hàng khắp 63 tỉnh thành, dù bạn muốn mua cây xoan giống, xoan công trình ở đâu chúng tôi cũng luôn sẵn sàng phục vụ từ Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Quảng Ninh cho đến Huế, Đà Nẵng, Khánh Hòa, TP Hồ Chí Minh,….

Bạn có thể dễ dàng đặt mua cây qua fanpage, website caybamien.vn hoặc liên hệ trực tiếp đến số điện thoại 0961 486 620.

Chúc bạn hạnh phúc, an khang, gặp nhiều may mắn!

Chịu trách nhiệm nội dung: PHẠM HÙNG